O WYDAWNICTWIE » KODEKS ETYKI WYDAWNICZEJ
Kodeks postępowania etycznego
Przedstawione poniżej zasady etyki wydawniczej obowiązują dla wszystkich rodzajów publikacji, serii wydawniczych oraz czasopism wydawanych przez Wydawnictwo SGGW (dalej: „wydawnictwo”, „wydawca”). Termin „redakcja” odnosi się zbiorczo do redakcji poszczególnych czasopism, serii wydawniczych oraz pojedynczych pozycji wydawniczych (monografii naukowych, podręczników akademickich, skryptów i innych rodzajów wydawanych książek).
Zasady ogólne 1. Wydawnictwo czuwa nad przestrzeganiem standardów wydawniczych i zasad etyki wydawniczej oraz czyni wszystko, aby zapobiegać wszelkim praktykom sprzecznym z przyjętymi standardami. 2. Wydawnictwo systematycznie monitoruje powszechnie przyjęte na szczeblu międzynarodowym wydawnicze standardy etyczne. W szczególności traktuje jako punkt referencyjny standardy wypracowane przez Committee on Publication Ethics (COPE, https://publicationethics.org). 3. Wydawnictwo udostępnia publicznie zasady postępowania w przypadku otrzymania zarzutów o działania sprzeczne z zasadami etyki wydawniczej. Zarzuty mogą dotyczyć zarówno całego wydawnictwa, jak również każdej ze współpracujących z nim redakcji. 4. Wydawnictwo stosuje sposoby postępowania dla poszczególnych przypadków naruszeń zasad etyki wydawniczej opisane w części „Procedury postępowania w przypadku potencjalnych naruszeń”. Opiera się w tym zakresie na standardach opracowanych przez COPE. 5. Redakcja udostępnia publicznie wskazówki dla autorów i recenzentów. Materiały te zawierają wyjaśnienie procesów redakcyjnych oraz informują o prawach i obowiązkach autorów i recenzentów. 6. Redakcja zapewnia dobór odpowiednich recenzentów do złożonych prac z uwzględnieniem ich kwalifikacji w zakresie danego obszaru badawczego. 7. Wydawnictwo ma prawo wycofać publikację po jej wydaniu, jeżeli: 1) istnieją dowody świadczące o fałszowaniu danych, jak również w przypadku popełnienia niezamierzonych błędów, wpływających jednak na znaczne obniżenie wiarygodności (wartości) badań; 2) praca nosi znamiona plagiatu bądź istotnie narusza zasady etyki wydawniczej. Zasady dotyczące autorów 8. Autor jest obowiązany do zachowania standardów rzetelności naukowej oraz przestrzegania zasad etyki wydawniczej. 9. Autor może zgłaszać do publikacji wyłącznie oryginalne prace własnego autorstwa. Wszelkie odniesienia do prac i badań innych autorów powinny być opatrzone stosownymi przypisami oraz powinny być ujawnione w bibliografii. W razie niestosowania się autora do powyższych zasad redakcja zawiadamia odpowiednie podmioty, w tym instytucje zatrudniające autora, towarzystwa naukowe, stowarzyszenia naukowców oraz inne, w zależności od okoliczności. 10. Autor może zgłaszać do publikacji wyłącznie prace nieopublikowane oraz niezgłoszone do publikacji w innych wydawnictwach. Zgłaszanie manuskryptów do więcej niż jednego wydawnictwa jednocześnie jest zachowaniem nieetycznym. 11. Autor jest obowiązany do współpracy z redakcją w ramach procesu recenzyjnego. W szczególności na prośbę redakcji powinien dostarczyć dane, na których opiera wyniki swoich badań, oraz przedłożyć stosowne wyjaśnienia, w zależności od potrzeb. 12. Autor jest obowiązany zapewnić dostęp do wyników badań, na które się powołuje w swojej pracy, także po jej publikacji. 13. Autor powinien ujawnić wszelkie konflikty interesów, które mogą mieć wpływ na rezultaty badań lub na ich interpretację. Przykładami takich potencjalnych konfliktów interesów są: honoraria, granty edukacyjne lub inne formy finansowania, członkostwo w organizacjach i stowarzyszeniach, stosunki zatrudnienia, działalność konsultacyjna, własność akcji lub innych udziałów kapitałowych, patenty, umowy licencyjne, a także relacje osobiste lub zawodowe. 14. W przypadku tekstów wieloautorskich autorzy mają obowiązek ujawnienia wkładów poszczególnych autorów ze wskazaniem, na czym dokładnie polegał wkład danego autora w całokształt pracy (autorstwo koncepcji, przeprowadzenie badań empirycznych, redakcja określonej partii tekstu itp.). 15. Autorstwo widmo (ghost authorship), autorstwo gościnne (guest authorship) i autorstwo grzecznościowe (gift authorship) są uznawane za przejaw nierzetelności naukowej i nie są akceptowane przez wydawnictwo. W razie wykrytych przypadków takiego postępowania redakcja zawiadamia odpowiednie podmioty, w tym instytucje zatrudniające autora, towarzystwa naukowe, stowarzyszenia naukowców oraz inne, w zależności od okoliczności. 16. Autor powiadamia redakcję w przypadku dostrzeżenia istotnych nieścisłości lub błędów w opublikowanej pracy swojego autorstwa. Redakcja, w zależności od okoliczności, podejmuje działania w formie wyjaśnienia, korekty lub innej stosownej przy kolejnym wydaniu. 17. Redaktor naukowy pracy zbiorowej zapewnia rzetelność naukową publikowanych w niej prac. Może w tym celu wprowadzać stosowne poprawki. W przypadku podejrzeń o postępowanie niezgodne z zasadami etyki wydawniczej sygnalizuje tę kwestię wydawcy oraz podejmuje decyzję o wycofaniu tekstu z publikacji. 18. Redaktor naukowy pracy zbiorowej ma obowiązek upewnienia się, że autorzy poszczególnych publikacji akceptują ich kształt po wniesieniu poprawek na etapie redakcji naukowej. 19. Redakcja podejmuje niezwłoczne działania w razie pojawienia się podejrzeń dotyczących nieprzestrzegania zasad etyki wydawniczej przez autora przedłożonego manuskryptu lub opublikowanego artykułu. Redakcja rozpatruje każdy zgłoszony akt nieetycznego zachowania publikacyjnego, nawet jeśli zostaje wykryty długo po dacie publikacji. W przypadku stwierdzenia zachowania nieetycznego wydawca publikuje korektę, uwagę, wycofuje tekst z publikacji lub podejmuje inne, stosowne do okoliczności, działania. Zasady dotyczące procesu recenzyjnego 20. Procedura recenzyjna podlega ogólnie przyjętym standardom akademickim w zakresie double-blind peer review (recenzent nie zna nazwiska autora, a autor nie poznaje nazwiska recenzenta). 21. Opisy procesów recenzyjnych są jawne i dostępne publicznie. W przypadku istotnych odstępstw od przyjętych procedur recenzyjnych redakcja powinna wyjaśnić ich przyczyny. 22. Recenzje mają charakter poufny i są udostępniane wyłącznie osobom zaangażowanym w proces redakcyjny. 23. Recenzenci oraz inne osoby uczestniczące w procesie wydawniczym nie mogą korzystać z badań zawartych w nieopublikowanych manuskryptach bez wyraźnej zgody ich autora. Informacje uzyskane podczas procesu recenzyjnego są traktowane jako poufne i nie mogą służyć osobistym korzyściom osób w nim uczestniczących. 24. Recenzje muszą być obiektywne. Wszelkie uwagi recenzenta powinny być merytorycznie uargumentowane. Niedopuszczalne są w recenzjach uwagi personalne lub mające swoje podstawy w rozbieżnościach z poglądami naukowymi autora. 25. W przypadku zauważenia możliwości wystąpienia konfliktu interesów recenzent sygnalizuje ten fakt redakcji oraz zwraca tekst będący przedmiotem recenzji. Recenzent ma również możliwość rezygnacji z recenzowania tekstu z innych powodów. 26. Recenzent nie może przekazać zadania sporządzenia recenzji innemu recenzentowi bez wyraźnej uprzedniej zgody redakcji. 27. Recenzenci i redaktorzy sygnalizują wszelkie przypadki nieuczciwości w zakresie nieuprawnionego wykorzystywania własności intelektualnej. Informują również wydawcę w przypadku powzięcia podejrzeń o naruszenie zasad etycznych. Niezależność wydawnicza 28. Decyzje dotyczące publikacji tekstów należą do wyłącznej kompetencji redakcji i są podejmowane po uwzględnieniu opinii co najmniej dwóch niezależnych recenzentów będących ekspertami w swojej dziedzinie. 29. Decyzje dotyczące przyjęcia do druku nie mogą być zmieniane, chyba że przed oddaniem do druku pojawią się uzasadnione zastrzeżenia w stosunku do przedłożonego materiału. 30. Redakcja ocenia przedłożone manuskrypty wyłącznie na podstawie ich wartości merytorycznej i spójności tematycznej z serią wydawniczą lub czasopismem, nie mając względu na rasę, płeć, orientację seksualną, pochodzenie etniczne, obywatelstwo, przekonania religijne i polityczne oraz afiliację autorów. 31. Redakcja nie ujawnia żadnych informacji o nadesłanym manuskrypcie nikomu innemu niż autorowi, recenzentom, redaktorom doradczym i wydawcy. Procedury postępowania w przypadku potencjalnych naruszeń 32. W przypadku podejrzenia o plagiat w zgłoszonym manuskrypcie lub opublikowanym artykule redakcja gromadzi materiał dowodowy i podejmuje dalsze działania w zależności od stopnia naruszenia. 33. W przypadku stwierdzenia plagiatu przed oddaniem do druku redakcja odrzuca przedłożony manuskrypt. Jeżeli tekst został już opublikowany, redakcja zamieszcza na swojej stronie internetowej informację o wycofaniu tekstu z publikacji oraz zawiadamia autora, redakcję oraz wydawcę splagiatowanego artykułu albo książki. Redakcja zawiadamia o sprawie odpowiednie podmioty, w tym instytucje zatrudniające autora, towarzystwa naukowe, stowarzyszenia naukowców oraz inne, w zależności od okoliczności. 34. W przypadku braku stwierdzenia naruszenia redakcja informuje recenzenta, czytelnika, lub inną osobę zgłaszającą podejrzenie o plagiat o niepodejmowaniu przez redakcję dalszych działań w sprawie. 35. W przypadku podejrzenia o zduplikowaną publikację, tj. kopię z własnej pracy autora, w zgłoszonym manuskrypcie lub opublikowanym artykule redakcja gromadzi materiał dowodowy i podejmuje dalsze działania w zależności od stopnia naruszenia. 36. W przypadku znacznego stopnia nieuprawnionych powtórzeń redakcja odrzuca przedłożony manuskrypt. Jeżeli tekst został już opublikowany redakcja zamieszcza na swojej stronie internetowej informację o wycofaniu tekstu z publikacji albo oświadczenie o powtórzeniu publikacji, a także zawiadamia redakcję oraz wydawcę zduplikowanego artykułu albo książki. Redakcja zawiadamia odpowiednie podmioty, w tym instytucje zatrudniające autora, towarzystwa naukowe, stowarzyszenia naukowców oraz inne, w zależności od okoliczności. 37. W przypadku braku stwierdzenia naruszenia redakcja informuje recenzenta, czytelnika lub inną osobę zgłaszającą podejrzenie o duplikację publikacji o niepodejmowaniu przez redakcję dalszych działań w sprawie. 38. W przypadku podejrzenia o sfałszowanie danych redakcja gromadzi materiał dowodowy i poddaje go analizie, prosząc w miarę potrzeby o opinię dodatkowego recenzenta. Po dokonanej analizie materiału dowodowego redakcja kontaktuje się z autorem. 39. Gdy wyjaśnienia autora są przekonujące, redakcja dziękuje mu za wyjaśnienie sprawy, przeprasza za powstałe niedogodności oraz informuje o stanie sprawy osoby, które zgłosiły podejrzenie. Jeżeli podejrzenie powstało na etapie sporządzania recenzji, redakcja podejmuje zawieszony proces recenzyjny. 40. W przypadku gdy wyjaśnienia autora są nieprzekonujące, redakcja kontaktuje się z instytucjami, przy których afiliowany jest autor, jak również tymi, na rzecz których zostało przeprowadzone badanie, lub tymi, z których środków badanie zostało sfinansowane, lub instytucjami nadzorującymi, prosząc o zbadanie sprawy. Jeżeli autor zostanie uznany za winnego naruszenia lub przyzna się do winy, redakcja odrzuca przedłożony manuskrypt albo wycofuje tekst z publikacji. Jeżeli zostaje dowiedziony brak winy autora, redakcja przeprasza go za powstałe niedogodności i podejmuje zawieszony proces recenzyjny, jeżeli podejrzenie powstało na etapie sporządzania recenzji. Redakcja informuje o stanie sprawy osoby, które zgłosiły podejrzenie. 41. W przypadku otrzymania prośby o dodanie autora do listy autorów redakcja wyjaśnia przyczynę zmiany oraz upewnia się, że wszyscy autorzy zgadzają się na dokonanie zmiany. Wykazanie, że przyczyna zmiany jest nieuzasadniona, daje redakcji prawo do odmowy dokonania zmiany, nawet w przypadku zgodnej woli wszystkich autorów. 42. W przypadku uzyskania zgody wszystkich autorów redakcja prosi dodatkowego autora o wypełnienie deklaracji autorstwa, aktualizuje listę autorów, uzupełnia wykaz udziałów poszczególnych autorów i kontynuuje proces redakcyjny albo publikuje korektę, jeżeli tekst został już opublikowany. 43. W przypadku braku zgody wszystkich autorów redakcja zawiesza proces redakcyjny do momentu rozstrzygnięcia kwestii autorstwa przez autorów. Jeżeli nie jest to możliwe, redakcja rozstrzyga spór za pośrednictwem odpowiedniej dla sprawy instytucji. W przypadku wykazania, że zmiana jest uzasadniona, redakcja kontynuuje proces redakcyjny albo publikuje korektę, jeżeli tekst został już opublikowany. 44. W przypadku otrzymania prośby o usunięcie autora z listy autorów redakcja wyjaśnia przyczynę zmiany oraz upewnia się, że wszyscy autorzy zgadzają się na dokonanie zmiany. Wykazanie, że przyczyna zmiany jest nieuzasadniona, daje redakcji prawo do odmowy dokonania zmiany, nawet w przypadku zgodnej woli wszystkich autorów. 45. W przypadku uzyskania zgody wszystkich autorów, także autora, którego dotyczy wniosek o usunięcie, redakcja aktualizuje listę autorów, uzupełnia wykaz udziałów poszczególnych autorów i kontynuuje proces redakcyjny albo publikuje korektę, jeżeli tekst został już opublikowany. 46. W przypadku braku zgody wszystkich autorów, redakcja zawiesza proces redakcyjny do momentu rozstrzygnięcia kwestii autorstwa przez autorów. Jeżeli nie jest to możliwe, redakcja rozstrzyga spór za pośrednictwem odpowiedniej dla sprawy instytucji. Jeśli zmiana na liście autorów dotyczy tekstu opublikowanego, a brak konsensusu wśród autorów wynika z odmiennej interpretacji przeprowadzonych badań, redakcja udostępnia autorom możliwość publikacji listów polemicznych. 47. Jeżeli analiza przedłożonych dokumentów oraz treści manuskryptu nasuwa wątpliwości co do rzeczywistego składu autorów, redakcja prosi o dodatkowe informacje oraz wyjaśnienia dotyczące udziału poszczególnych osób. 48. W razie stwierdzenia, że jeden z wymienionych autorów nie spełnia kryteriów autorstwa, redakcja prosi o pisemną zgodę wszystkich autorów na usunięcie autora grzecznościowego lub autora gościnnego z listy autorów. Redakcja rozważa również zawiadomienie odpowiednich podmiotów, w zależności od okoliczności. 49. W przypadku otrzymania zarzutu, że recenzent w sposób nieuprawniony wykorzystał pracę autora, redakcja poddaje badaniu przedłożony manuskrypt oraz sporządzone do niego recenzje. Gdy wątpliwości są uzasadnione, redakcja prosi recenzenta o wyjaśnienie sprawy. Jeżeli wyjaśnienia recenzenta są przekonujące, redakcja umarza postępowanie, po uprzedniej konsultacji z autorem. Jeżeli wyjaśnienia recenzenta są nieprzekonujące, redakcja we współpracy z instytucją recenzenta ustala winę lub brak winy recenzenta. W trakcie trwania postępowania wyjaśniającego redakcja zawiesza w prawach recenzenta osobę, co do której toczy się postępowanie. W przypadku uznania recenzenta za winnego redakcja kończy z nim współpracę oraz zawiadamia o sprawie odpowiednie podmioty, w tym instytucje zatrudniające autora, towarzystwa naukowe, stowarzyszenia naukowców oraz inne, w zależności od okoliczności. 50. Rozpatrując naruszenia praw autorskich, redakcja skorzysta z pomocy rzetelnego programu antyplagiatowego. |